Яқинда бир қизиқ мақолага дуч келдим. Унда қисқача айтганда, ҳомиладор аёлларда миянинг сийрак моддаси ҳажми кичрайиши ҳақида гап боради. Бу ўзгаришлар туғруқдан кейин ҳам сақланиб қолиши айтилган. Шу боисда, ҳомиладорлик даврида аёллар ҳақиқатдан ҳам ақлсизланиб қоладими деган савол пайдо бўлди.
Ҳомиладорликнинг оммавий таъсири
Статистикага кўра, сайёрамиздаги аёлларнинг 85% ҳеч бўлмаганда бир маротаба она бўлишади. Ҳар йили тахминан 140 миллион туғруқ бўлиб ўтади. Бу муҳим воқеадан олдин ўртача 9 ойлик ҳомиладорлик даври ўтади, бу эса бўлажак она ва унинг атрофидаги инсонлар ҳаётини тубдан ўзгартиради.
Миядаги ўзгаришлар
Яқинда чоп этилган тадқиқотга кўра, ҳомиладорлик даврида миядаги сийрак ва оқ модда ҳажмида ўзгаришлар рўй беради. Шифокорлар 38 ёшли аёлга ҳомиладорликдан 3 ҳафта олдин, ҳомиладорлик даврида ва туғруқдан кейинги 2 йил давомида МРТ қилган. Натижаларга кўра, мия қаватидаги 80% зоналар ҳомиладорлик даврида кичрайган ва бу ўзгаришлар туғруқдан кейин ҳам сақланган.
Гормонлар ва нейропластиклик
Бу ўзгаришлар жинсий гормонлар билан боғлиқ. Масалан, ўспиринлик даврида ҳам шунга ўхшаш қайта тузилишлар юз беради. Бу гормонлар миядаги ижро функциялари ва ижтимоий онгни ривожлантириш учун масъул.
Ҳомиладорлик даврида ақлсизланиш ҳақиқатми?
Тадқиқотлар натижасида аёлларнинг ҳомиладорлик даврида когнитив функциялари пасайиши аниқланган. Яъни хотира заифлашади, бу биринчи триместрда бошланади ва учинчи триместрга келиб энг юқори нуқтага етади. Бу ҳолат миянинг ижтимоий жараёнлар учун масъул бўлган соҳаларидаги ўзгаришлар билан боғлиқ.
Тавсиялар
Ҳомиладорлик даврида аёлларда баъзи когнитив ўзгаришлар бўлиши мумкин, аммо бу уларни ақлсиз қилиб қўймайди. Бу ўзгаришлар, аслида, аёлларни оналикка тайёрлайди ва уларга янги масъулиятларга мослашишда ёрдам беради.
Ҳомиладорликнинг оммавий таъсири
Статистикага кўра, сайёрамиздаги аёлларнинг 85% ҳеч бўлмаганда бир маротаба она бўлишади. Ҳар йили тахминан 140 миллион туғруқ бўлиб ўтади. Бу муҳим воқеадан олдин ўртача 9 ойлик ҳомиладорлик даври ўтади, бу эса бўлажак она ва унинг атрофидаги инсонлар ҳаётини тубдан ўзгартиради.
Миядаги ўзгаришлар
Яқинда чоп этилган тадқиқотга кўра, ҳомиладорлик даврида миядаги сийрак ва оқ модда ҳажмида ўзгаришлар рўй беради. Шифокорлар 38 ёшли аёлга ҳомиладорликдан 3 ҳафта олдин, ҳомиладорлик даврида ва туғруқдан кейинги 2 йил давомида МРТ қилган. Натижаларга кўра, мия қаватидаги 80% зоналар ҳомиладорлик даврида кичрайган ва бу ўзгаришлар туғруқдан кейин ҳам сақланган.
Гормонлар ва нейропластиклик
Бу ўзгаришлар жинсий гормонлар билан боғлиқ. Масалан, ўспиринлик даврида ҳам шунга ўхшаш қайта тузилишлар юз беради. Бу гормонлар миядаги ижро функциялари ва ижтимоий онгни ривожлантириш учун масъул.
Ҳомиладорлик даврида ақлсизланиш ҳақиқатми?
Тадқиқотлар натижасида аёлларнинг ҳомиладорлик даврида когнитив функциялари пасайиши аниқланган. Яъни хотира заифлашади, бу биринчи триместрда бошланади ва учинчи триместрга келиб энг юқори нуқтага етади. Бу ҳолат миянинг ижтимоий жараёнлар учун масъул бўлган соҳаларидаги ўзгаришлар билан боғлиқ.
Тавсиялар
- Актив фикрлаш — Ўқиш ёки ишлашда бирор нарсага тўлиқ эътибор қаратинг.
- Ассоциациялар тузиш — Эслаб қолишга ёрдам беради.
- Ежедневник олиб бориш — Мухим вазифаларни қайд қилинг.
- Оролиш ва дам олиш — Ҳомиладорлик даврида дам олиш ўта муҳим.
- Тўғри уйқу ва овқатланиш режими — Сизнинг ва бўлажак болангизнинг саломатлиги учун асосий омил.
Ҳомиладорлик даврида аёлларда баъзи когнитив ўзгаришлар бўлиши мумкин, аммо бу уларни ақлсиз қилиб қўймайди. Бу ўзгаришлар, аслида, аёлларни оналикка тайёрлайди ва уларга янги масъулиятларга мослашишда ёрдам беради.