Nartsiss munosabatlarda kamsituvchi va shafqatsiz bo‘lishi mumkin, lekin shu bilan birga sevgi haqida gapiradi. Nima qilish kerak: qolish yoki ketish? Bu yagona savol ko‘plab boshqa savollarni keltirib chiqaradi, ayniqsa, siz uzoq vaqt davomida munosabatda bo‘lgan bo‘lsangiz. Uy, karera, jamiyat, umumiy moliya, sherigingizning oila a’zolari — bularning barchasi qarorni juda qiyinlashtirishi mumkin.
Yangi kitobida psixoterapevt Keril Makbrayd nartsissning belgilari haqida so‘zlaydi va to‘g‘ri qaror qabul qilish va hayotni tartibga solish bo‘yicha maslahatlar beradi.
Birinchi qadam: dalillar
Ko‘plab odamlar qiyin qarorlar bilan duch kelganda, shunchaki ulardan qochishadi. Siz ushbu maqolani o‘qib, o‘zingiz va oilangiz uchun eng yaxshi qarorni qabul qilish uchun tanlov qilasiz. Ammo hech kim sizga qanday harakat qilish kerakligini aytolmaydi. Bu sizning hayotingiz. Siz qabul qilgan qarorlar bilan yashaysiz.
Nartsiss bilan bo‘lgan munosabatlar haqida ma’lumotni o‘rganib chiqqaningizdan so‘ng ham, hammasi yaxshi tomonga o‘zgarishiga ishongan bo‘lishingiz mumkin. Bu tabiiy. Hech kim hayotini keskin o‘zgartirishni xohlamaydi. Biz faqat tayyor bo‘lganimizda biror narsani o‘zgartiramiz.
Foydali amaliyot – “Qolish yoki ketish” deb nomlangan ro‘yxatni tuzish.U sizning qadriyatlar tizimingizni aks ettirishi va shaxsiy xavfsizlik, ruhiy va jismoniy salomatlik, moliya, yordam tizimlari, bolalaringizning xavfsizligi va salomatligi kabi oddiy, lekin muhim mulohazalarni o‘z ichiga olishi kerak.
Oilaviy terapiya
Agar munosabatlaringizda imkoniyatlar borligiga ishonchingiz komil bo‘lmasa, lekin sherigingiz urinib ko‘rishga tayyor bo‘lsa, birgalikda oilaviy terapevtga murojaat qilishingiz mumkin. Ko‘pchilik, ular bolalarni tarbiyalash, pul, jinsiy hayot, uy ishlarining miqdori kabi narsalar tufayli janjallashayotganlariga ishonishadi. Ammo ular bu mojarolarni hal qilishganda, chuqurroq muammolar va kuchliroq hissiy dinamikalar yuzaga chiqadi.
Har bir takrorlanuvchi nizoni ko‘rib chiqish va undagi chuqur his-tuyg‘ularni topish kerak — odatda bu “Men o‘zimni sevishmayotgandek his qilaman”, “Men o‘zimni hurmat qilishmayotgandek his qilaman”, “Men o‘zimni eshitishmayotgandek his qilaman” va “Men o‘zimni qadrlashmayotgandek his qilaman” bo‘ladi. Ko‘pincha oilaviy juftliklarning nizolari ular o‘ylaganidan ancha chuqurroq va og‘riqliroq bo‘ladi.
Agar siz nartsiss bilan munosabatda bo‘lsangiz, oilaviy terapiya kamdan-kam hollarda ishlaydi.Siz hatto sherigingizni seansga kelishga ko‘ndira olmasligingiz mumkin. Nartsisslar muammo ularning o‘zida ekanligini hech qachon tan olishmaydi. Nartsiss psixoterapevt bilan uchrashuvga kelib, siz qanday dahshatli odam ekanligingiz va muammolaringiz ro‘yxatini aytib beradi. Ammo u o‘zida hech qanday kamchilikni tan olmasdan ketadi.
Zararni baholang
Agar sizning sherigingiz chinakam nartsiss bo‘lsa, u sizni va farzandlaringizni to‘liq nazorat qilishni xohlaydi. U o‘zini shu qadar ishonchsiz his qiladiki, har bir oila a’zosi o‘z “men” tuyg‘usini to‘liq rivojlantirishga, o‘z dunyoqarashini, qaror qabul qilish qobiliyatini va o‘z shaxsiy manfaatlarini rivojlantirishga imkon bera olmaydi.
Nartsiss, oila a’zolarining butun hayoti uning atrofida aylanishini talab qiladi va boshqalarning istaklari va ehtiyojlarini e’tiborsiz qoldiradi.Bunday oilalarda birlik yoki individuallik hissi yo‘q. Asosiysi – nartsissning ehtiyojlari. Ular o‘z yo‘llariga erishish uchun kuch va nazoratni ishlatadilar. Ammo bu sizga va bolalaringizga qanday ta’sir qilishini sezmaydilar.
Dizfunktsional munosabatlarda qolganingizda o‘z “men”ingiz bilan nima sodir bo‘layotganini tushunish juda muhim. Ular sizga qanday zarar yetkazmoqda? Salomatlik va farovonlik qanday? O‘zingizni yo‘qotayotgandek his qilmayapsizmi? Ushbu munosabatlarda olingan jarohatlar ko‘rinishni boshlayaptimi? O‘zingizga ochiq-oydin javob bering.
Kundalik tuting
Agar imkon bo‘lsa, munosabatlaringizga bag‘ishlangan shaxsiy kundalik tuting va unda hissiy yoki og‘zaki shafqatsizlik holatlarini yozib boring. Ushbu munosabatlar sizga yetkazgan psixologik zararni (agar mavjud bo‘lsa) jiddiy baholang. Bu kundalikda munosabatlarning qanday qilib sizga zarar yetkazayotganini ko‘proq yozishga harakat qiling. Bu yoqimsiz ko‘rinishlarning darajasi, chastotasi va naqshlarini kuzatishga yordam beradi.
Agar sherigingizni kechirishga va hamma narsani qaytadan boshlashga qaror qilsangiz, bunday kundalik foydali vositaga aylanadi. U avvalgi muammolarni eslashga va sherigingizning sizga bo‘lgan munosabati haqiqatan ham o‘zgarganligini tekshirishga yordam beradi. Siz bu yerda faqat bir marta yashaysiz. Siz sevgi, xotirjamlik va quvonchli hayotga loyiqsiz.
Sherigingiz sizni sevaman deydi
Agar siz nartsiss bilan munosabatda bo‘lsangiz, ehtimol sizni sevishlari va qabul qilishlari kamdan-kam his qilgansiz, faqat eng boshida. Ehtimol, siz doimiy ravishda “Sen yetarlicha yaxshi emassan” degan fikrni eshitasiz. Ehtimol, sizga har kuni nimani noto‘g‘ri qilayotganingiz va nimani o‘zgartirishingiz kerakligini eslatib turishadi. Sizni ko‘rmaydi, eshitmaydi, his-tuyg‘ularingizni tasdiqlamaydi, ularni e’tiborsiz qoldiradi yoki ularga beparvo qaraydi.
Nartsiss sherigi uchun sevgi yangi yaltiragan velosipedga o‘xshaydi.Sevgi – bu boshqa odamga hissiy uyg‘unlik, lekin nartsisslar bunga qodir emas. Nartsissga yangi velosiped yoqadi, uning yonida turishni yoqtiradi, lekin u uni haydashni bilmaydi. U na pedallarni normal aylantira olmaydi, na hatto o‘rindiqda qololmaydi. Nartsisslar o‘zlarini buyuk deb bilishadi, imidjga qadr berishadi, doimiy ravishda maqtov va e’tiborni talab qilishadi, ammo aslida ular baxtsiz odamlar.
Sizni nima ushlab turadi?
Ehtimol, siz ich-ichingizda ketish eng yaxshi qaror ekanligiga amin bo‘lsangiz kerak, lekin bunga jur’at eta olmaysiz. Agar bu haqiqatan ham sizning holatingiz bo‘lsa, unda to‘xtab, o‘ylash vaqti keldi: sizni to‘xtatib turgan to‘siqlar yoki bloklar qanday? Muammoni yaxshiroq tushunish uchun individual terapiya kerak bo‘lishi mumkin.
Yangi kitobida psixoterapevt Keril Makbrayd nartsissning belgilari haqida so‘zlaydi va to‘g‘ri qaror qabul qilish va hayotni tartibga solish bo‘yicha maslahatlar beradi.
Birinchi qadam: dalillar
Ko‘plab odamlar qiyin qarorlar bilan duch kelganda, shunchaki ulardan qochishadi. Siz ushbu maqolani o‘qib, o‘zingiz va oilangiz uchun eng yaxshi qarorni qabul qilish uchun tanlov qilasiz. Ammo hech kim sizga qanday harakat qilish kerakligini aytolmaydi. Bu sizning hayotingiz. Siz qabul qilgan qarorlar bilan yashaysiz.
Nartsiss bilan bo‘lgan munosabatlar haqida ma’lumotni o‘rganib chiqqaningizdan so‘ng ham, hammasi yaxshi tomonga o‘zgarishiga ishongan bo‘lishingiz mumkin. Bu tabiiy. Hech kim hayotini keskin o‘zgartirishni xohlamaydi. Biz faqat tayyor bo‘lganimizda biror narsani o‘zgartiramiz.
Foydali amaliyot – “Qolish yoki ketish” deb nomlangan ro‘yxatni tuzish.U sizning qadriyatlar tizimingizni aks ettirishi va shaxsiy xavfsizlik, ruhiy va jismoniy salomatlik, moliya, yordam tizimlari, bolalaringizning xavfsizligi va salomatligi kabi oddiy, lekin muhim mulohazalarni o‘z ichiga olishi kerak.
Oilaviy terapiya
Agar munosabatlaringizda imkoniyatlar borligiga ishonchingiz komil bo‘lmasa, lekin sherigingiz urinib ko‘rishga tayyor bo‘lsa, birgalikda oilaviy terapevtga murojaat qilishingiz mumkin. Ko‘pchilik, ular bolalarni tarbiyalash, pul, jinsiy hayot, uy ishlarining miqdori kabi narsalar tufayli janjallashayotganlariga ishonishadi. Ammo ular bu mojarolarni hal qilishganda, chuqurroq muammolar va kuchliroq hissiy dinamikalar yuzaga chiqadi.
Har bir takrorlanuvchi nizoni ko‘rib chiqish va undagi chuqur his-tuyg‘ularni topish kerak — odatda bu “Men o‘zimni sevishmayotgandek his qilaman”, “Men o‘zimni hurmat qilishmayotgandek his qilaman”, “Men o‘zimni eshitishmayotgandek his qilaman” va “Men o‘zimni qadrlashmayotgandek his qilaman” bo‘ladi. Ko‘pincha oilaviy juftliklarning nizolari ular o‘ylaganidan ancha chuqurroq va og‘riqliroq bo‘ladi.
Agar siz nartsiss bilan munosabatda bo‘lsangiz, oilaviy terapiya kamdan-kam hollarda ishlaydi.Siz hatto sherigingizni seansga kelishga ko‘ndira olmasligingiz mumkin. Nartsisslar muammo ularning o‘zida ekanligini hech qachon tan olishmaydi. Nartsiss psixoterapevt bilan uchrashuvga kelib, siz qanday dahshatli odam ekanligingiz va muammolaringiz ro‘yxatini aytib beradi. Ammo u o‘zida hech qanday kamchilikni tan olmasdan ketadi.
Zararni baholang
Agar sizning sherigingiz chinakam nartsiss bo‘lsa, u sizni va farzandlaringizni to‘liq nazorat qilishni xohlaydi. U o‘zini shu qadar ishonchsiz his qiladiki, har bir oila a’zosi o‘z “men” tuyg‘usini to‘liq rivojlantirishga, o‘z dunyoqarashini, qaror qabul qilish qobiliyatini va o‘z shaxsiy manfaatlarini rivojlantirishga imkon bera olmaydi.
Nartsiss, oila a’zolarining butun hayoti uning atrofida aylanishini talab qiladi va boshqalarning istaklari va ehtiyojlarini e’tiborsiz qoldiradi.Bunday oilalarda birlik yoki individuallik hissi yo‘q. Asosiysi – nartsissning ehtiyojlari. Ular o‘z yo‘llariga erishish uchun kuch va nazoratni ishlatadilar. Ammo bu sizga va bolalaringizga qanday ta’sir qilishini sezmaydilar.
Dizfunktsional munosabatlarda qolganingizda o‘z “men”ingiz bilan nima sodir bo‘layotganini tushunish juda muhim. Ular sizga qanday zarar yetkazmoqda? Salomatlik va farovonlik qanday? O‘zingizni yo‘qotayotgandek his qilmayapsizmi? Ushbu munosabatlarda olingan jarohatlar ko‘rinishni boshlayaptimi? O‘zingizga ochiq-oydin javob bering.
Kundalik tuting
Agar imkon bo‘lsa, munosabatlaringizga bag‘ishlangan shaxsiy kundalik tuting va unda hissiy yoki og‘zaki shafqatsizlik holatlarini yozib boring. Ushbu munosabatlar sizga yetkazgan psixologik zararni (agar mavjud bo‘lsa) jiddiy baholang. Bu kundalikda munosabatlarning qanday qilib sizga zarar yetkazayotganini ko‘proq yozishga harakat qiling. Bu yoqimsiz ko‘rinishlarning darajasi, chastotasi va naqshlarini kuzatishga yordam beradi.
Agar sherigingizni kechirishga va hamma narsani qaytadan boshlashga qaror qilsangiz, bunday kundalik foydali vositaga aylanadi. U avvalgi muammolarni eslashga va sherigingizning sizga bo‘lgan munosabati haqiqatan ham o‘zgarganligini tekshirishga yordam beradi. Siz bu yerda faqat bir marta yashaysiz. Siz sevgi, xotirjamlik va quvonchli hayotga loyiqsiz.
Sherigingiz sizni sevaman deydi
Agar siz nartsiss bilan munosabatda bo‘lsangiz, ehtimol sizni sevishlari va qabul qilishlari kamdan-kam his qilgansiz, faqat eng boshida. Ehtimol, siz doimiy ravishda “Sen yetarlicha yaxshi emassan” degan fikrni eshitasiz. Ehtimol, sizga har kuni nimani noto‘g‘ri qilayotganingiz va nimani o‘zgartirishingiz kerakligini eslatib turishadi. Sizni ko‘rmaydi, eshitmaydi, his-tuyg‘ularingizni tasdiqlamaydi, ularni e’tiborsiz qoldiradi yoki ularga beparvo qaraydi.
Nartsiss sherigi uchun sevgi yangi yaltiragan velosipedga o‘xshaydi.Sevgi – bu boshqa odamga hissiy uyg‘unlik, lekin nartsisslar bunga qodir emas. Nartsissga yangi velosiped yoqadi, uning yonida turishni yoqtiradi, lekin u uni haydashni bilmaydi. U na pedallarni normal aylantira olmaydi, na hatto o‘rindiqda qololmaydi. Nartsisslar o‘zlarini buyuk deb bilishadi, imidjga qadr berishadi, doimiy ravishda maqtov va e’tiborni talab qilishadi, ammo aslida ular baxtsiz odamlar.
Sizni nima ushlab turadi?
Ehtimol, siz ich-ichingizda ketish eng yaxshi qaror ekanligiga amin bo‘lsangiz kerak, lekin bunga jur’at eta olmaysiz. Agar bu haqiqatan ham sizning holatingiz bo‘lsa, unda to‘xtab, o‘ylash vaqti keldi: sizni to‘xtatib turgan to‘siqlar yoki bloklar qanday? Muammoni yaxshiroq tushunish uchun individual terapiya kerak bo‘lishi mumkin.