Avtoagressiya nimadan kelib chiqadi?
Agar biz ushbu fenomenni tranzaksion tahlil nuqtai nazaridan ko'rib chiqsak, avtoagressiya ota-ona ego-holatidan kelib chiqadi. Bu holat shaxsiyat ichki bolada qolsa, ichki "ota-ona"ning hokimiyati oshadi va natijada o'z-o'zini tanqid qilish va o'ziga nisbatan nafrat paydo bo'ladi. Ichki "ota-ona" qattiq talablar qo'yadi, "men qilishim kerak" degan o'ylar, yuqori kutilmalar, boshqalar bilan solishtirishlar va erishgan narsalardan norozilik bilan bog'liq.
Ichki "ota-ona" nimani xohlaydi?
Qiziqarli tomoni shundaki, uning maqsadi shaxsni himoya qilish va omon qolishiga yordam berishdir. Biroq, bu maqsadga erishish usullari ko'pincha noto'g'ri. Bu mexanizm bolalikda shakllangan va ko'pincha tanqid va qayta ko'rib chiqishga duch kelmagan. Masalan, yaxshi va mehribon ona o'zini yomon ona deb his qiladi, chunki u bolasi bilan o'ynashni yoqtirmaydi. Kimdir dam olishni o'ziga ravo ko'rmaydi va muvaffaqiyat ortidan quvib, o'zini kuyib ketish va depressiyaga olib keladi. Boshqalar esa depressiv holatda bo'lib, "men hech kim emasman va muvaffaqiyatsizman", "men hech qachon hech narsaga erisha olmayman" degan fikrlar bilan o'zlarini yanada chuqurroq cho'ktiradi.
Avtoagressiyani qanday boshqarish kerak?
Miyaning o'rganilgan yo'llarini o'zgartirish uchun vaqt va sabr-toqat kerak bo'ladi. Mana, mustaqil ishlash uchun bir nechta asosiy tavsiyalar:
1. Fikrlar va his-tuyg'ular kundaligini yuritish
Bu kognitiv-xulq-atvor terapiyasidan olingan texnika bo'lib, juda zerikarli tuyulishi mumkin, lekin juda samarali. Bu texnika o'tkinchi avtomatik fikrlarni ong darajasiga olib chiqishni o'rgatadi, bu fikrlar turli noqulay his-tuyg'ularni keltirib chiqarishi mumkin.
2. Avtomatik fikrlarni aniqlash va bahslashish
Avtomatik fikrlarni aniqlashni o'rganganingizda, siz ularni to'xtata olasiz va ularni bahslashishingiz mumkin. Yillar davomida shakllangan neyron aloqani zaiflashtirish uchun miyaga endi boshqacha bo'lishini ko'rsatish kerak.
3. O'z-o'zini qo'llab-quvvatlash uchun koping-kartochkalar
Bu qisqa, mazmunli iboralar bo'lishi kerak, masalan:
- Men har qanday vaziyatda yaxshi holatdaman.
- Men boshqalarning kutilmalariga mos kelishim shart emas.
- Mening qadrim muvaffaqiyatga bog'liq emas.
- Men barcha his-tuyg'ularimga haqliman.
- Men ajoyibman.
Ushbu iboralarni birinchi vaqtlarda ertalab va kechqurun o'qish va ichki tanqidchining hujumlarini his qilgan har qanday vaziyatda o'qish tavsiya etiladi.
4. Mental health ilovasi
Negativ fikrlar va his-tuyg'ular bilan mustaqil ishlash va o'z-o'zini tahlil qilish uchun mental health ilovasini tavsiya qilaman (reklama emas). Men uni o'zim sinab ko'rdim va bu kundalik yuritishdan ko'ra ko'proq qiziqarli va foydali ekanligini ko'rdim. Shuningdek, u erda turli muammolar uchun ko'plab foydali mashqlar mavjud.
Xulosa
Ushbu texnikalar ichki tanqidchining ovozini asta-sekin kamaytiradi va o'zingizga nisbatan iliqroq, qo'llab-quvvatlovchi munosabatni rivojlantiradi. Bu sizni o'zingizning eng yaxshi do'stingiz bo'lishingizga yordam beradi. Ushbu yo'lda muvaffaqiyat tilayman!
