Депрессиянинг кўп қиррали табиати бу психик ҳолатнинг мураккаблигини ва турли хил биологик, психологик, ижтимоий ва ҳатто маданий жиҳатларни ўз ичига олади. Депрессияни тушуниш учун ушбу барча мезонларни ҳисобга олиш керак. Депрессия аниқ таърифга эга эмас. Кимдир депрессияда эканини айтганда, биз унинг даражаси енгил тушкунликдан тортиб чуқур қонсизликкача ўзгариши мумкинлигини тасаввур қилишимиз мумкин.
Фрейднинг депрессияни тушуниши
Фрейднинг депрессияни тушуниши асоси шундаки, у депрессияни ўз-ўзига ёки ички томонга қаратилган ғазаб деб билади. Депрессия ҳолатидаги одамларда энергия йўқолиши ғазабнинг ўз-ўзига қаратилганлиги билан боғлиқ. Шунга кўра, терапевтлар ўз беморларидаги ғазабни чиқаришга ҳаракат қилганлар, аммо бу ғазабнинг бошқа эҳтиросларга нисбатан реакция эканлигини тан олмаганлар. Аарон Бек (когнитив-поведенческий терапия) ҳам депрессияни ўз-ўзини айблаш ва ўз-ўзига нисбатан ёқтирмаслик билан боғларди, у депрессияга чалинган беморлар ўзларини айблаш, танқид қилиш ва ўзларига нисбатан нафратланишга мойил эканлигини таъкидларди.
Уят ва унинг депрессиядаги роли
Уят депрессия ҳолатида марказий ўринни эгаллаши мумкин. Сабаби шундаки, уят ҳиссиётларнинг йўқолишига ёки тўхтатилишига олиб келади ва бу ҳолат депрессияни кучайтиради. Бундан ташқари, одамлар ўзларидаги уятни яширишга ҳаракат қилганликлари учун терапевтлар ҳам уятни депрессиянинг асосий белгиси сифатида тан олмасликлари мумкин. Уятдан келиб чиққан қўрқув ўзининг муаммоларини ёки кучсизликларини тан олмасликка олиб келади, бу эса депрессиянинг кучайишига сабаб бўлади.
Хроник уят ва унинг депрессияга таъсири
Хроник уят депрессиянинг тўғридан-тўғри намоён бўлиши мумкин, чунки бу ҳис туйғуси шахснинг ўзини, ҳаракатларини ва бошқалар билан муносабатларини чуқур таъсирлантиради. Уят ўзининг қийматсизлиги ва нотўғрилиги ҳиссини кучайтириб, доимий равишда шахснинг руҳий-эмоционал ҳолатига таъсир қилади, бу эса депрессия симптомларини кучайтириши мумкин.
Хроник уятнинг симптомлари
Хроник уят одамни доимий равишда ўз қадр-қимматини шубҳа остига қўяди. Бундай ҳолатда одам ўзини бахтга лойиқ эмасдек ҳис қилади ва ўзининг нотўғри томонларини бошқалардан яширишга ҳаракат қилади. Бу ижтимоий изоляцияга ва жамиятдан узилиб қолишга олиб келади, бу эса депрессияни кучайтириб, ҳолатни янада ёмонлаштиради.
Хроник уятга чалинган одамлар доимий равишда ўзларини танқид қилишга мойил бўладилар. Бу туйғулар вақт ўтиши билан доимий фонга айланиб, чуқур депрессия ҳолатига олиб келади.
Нима қилиш керак?
Бу ҳолатлардан қутулиш учун психологик ёрдам зарур бўлади. Хроник уят депрессиянинг муҳим триггери сифатида ишлайди ва унинг таъсирини юмшатиш учун психологик ёрдам олиш жуда муҳим.
Фрейднинг депрессияни тушуниши
Фрейднинг депрессияни тушуниши асоси шундаки, у депрессияни ўз-ўзига ёки ички томонга қаратилган ғазаб деб билади. Депрессия ҳолатидаги одамларда энергия йўқолиши ғазабнинг ўз-ўзига қаратилганлиги билан боғлиқ. Шунга кўра, терапевтлар ўз беморларидаги ғазабни чиқаришга ҳаракат қилганлар, аммо бу ғазабнинг бошқа эҳтиросларга нисбатан реакция эканлигини тан олмаганлар. Аарон Бек (когнитив-поведенческий терапия) ҳам депрессияни ўз-ўзини айблаш ва ўз-ўзига нисбатан ёқтирмаслик билан боғларди, у депрессияга чалинган беморлар ўзларини айблаш, танқид қилиш ва ўзларига нисбатан нафратланишга мойил эканлигини таъкидларди.
Уят ва унинг депрессиядаги роли
Уят депрессия ҳолатида марказий ўринни эгаллаши мумкин. Сабаби шундаки, уят ҳиссиётларнинг йўқолишига ёки тўхтатилишига олиб келади ва бу ҳолат депрессияни кучайтиради. Бундан ташқари, одамлар ўзларидаги уятни яширишга ҳаракат қилганликлари учун терапевтлар ҳам уятни депрессиянинг асосий белгиси сифатида тан олмасликлари мумкин. Уятдан келиб чиққан қўрқув ўзининг муаммоларини ёки кучсизликларини тан олмасликка олиб келади, бу эса депрессиянинг кучайишига сабаб бўлади.
Хроник уят ва унинг депрессияга таъсири
Хроник уят депрессиянинг тўғридан-тўғри намоён бўлиши мумкин, чунки бу ҳис туйғуси шахснинг ўзини, ҳаракатларини ва бошқалар билан муносабатларини чуқур таъсирлантиради. Уят ўзининг қийматсизлиги ва нотўғрилиги ҳиссини кучайтириб, доимий равишда шахснинг руҳий-эмоционал ҳолатига таъсир қилади, бу эса депрессия симптомларини кучайтириши мумкин.
Хроник уятнинг симптомлари
Хроник уят одамни доимий равишда ўз қадр-қимматини шубҳа остига қўяди. Бундай ҳолатда одам ўзини бахтга лойиқ эмасдек ҳис қилади ва ўзининг нотўғри томонларини бошқалардан яширишга ҳаракат қилади. Бу ижтимоий изоляцияга ва жамиятдан узилиб қолишга олиб келади, бу эса депрессияни кучайтириб, ҳолатни янада ёмонлаштиради.
Хроник уятга чалинган одамлар доимий равишда ўзларини танқид қилишга мойил бўладилар. Бу туйғулар вақт ўтиши билан доимий фонга айланиб, чуқур депрессия ҳолатига олиб келади.
Нима қилиш керак?
Бу ҳолатлардан қутулиш учун психологик ёрдам зарур бўлади. Хроник уят депрессиянинг муҳим триггери сифатида ишлайди ва унинг таъсирини юмшатиш учун психологик ёрдам олиш жуда муҳим.