Hayotimizda ko'pincha noaniqlik va oldindan bilish qiyin bo'lgan holatlar tufayli asabiylashish va g'azablanish hissi paydo bo'ladi. Ko'pincha, bu hissiyotlar qoniqmaslik va asabiylashish holatlaridan kelib chiqadi. Biz o'zimiz, hamkasblarimiz va rahbarlarimiz bilan qoniqmaslikni his qilamiz. Vaqt o'tishi bilan, bu hissiyotlar yaqinlarimiz, oila a'zolarimiz va farzandlarimizga ham tarqalishi mumkin. Bugungi kunda psixologlarga tez-tez beriladigan savol: "Tushkunlik va g'azab, qoniqmaslik va fikrlar xaosi ichida qanday qilib muvozanatni saqlash va tinchlanish mumkin?"
Birinchi Ahamiyat - Reaksiya
Sizning birinchi e'tiboringiz joriy paytdagi yoki o'ylangan norozi bilan bo'lgan reaksiyangizga qaratiladi:- Boshqalar tomonidan namoyon qilingan asabiylashish hissiga darhol g'azab bilan javob bermoqchimisiz?
- Kimningdir g'azabi yoki tajovuzkorligini payqagan zahoti javob qaytarmoqchimisiz?
- Javoban qo'pol so'zlar bilan javob qaytarib, jismoniy ravishda surib yubormoqchimisiz?
- So'zsiz qolib, harakat qila olmay qolasizmi?
- Ko'z yoshlari bilan ko'zlaringiz to'lib, qochib ketasizmi?
Ikkinchi Ahamiyat - Nimaga Asabiylashamiz?
O'zingizga nazar tashlang va tahlil qiling:- Nimaga, qaysi tashqi yoki ichki omillar sizda qoniqmaslik hissini uyg'otadi?
- Kim yoki nima sizning g'azabingizni qo'zg'atadi?
- Qaysi nuqtada to'plangan asabiylashish tajovuzga aylanadi?
- Bu tajovuzni qanday chiqarasiz yoki namoyon qilasiz?
- Bu jarayonda jismoniy holatingiz qanday bo'ladi?
Hissiyotlarni Boshqarish Usullari
Har qanday hissiyotlarni turli usullar bilan boshqarish mumkin. Mana sizga asabiylashish, g'azab va g'azablanish bilan kurashish uchun bir nechta samarali usullar:- Ko'pincha, o'zimizning qoniqmasligimizni boshqa birovda "aks ettiramiz". Bu sizning shaxsiy muammolaringizning aks ettirilishi emasmi?
- Sizni g'azablantiradigan triggerlarni diqqat bilan o'rganing. Ular ko'pincha uzoq bolalikdan tugallanmagan tajribalar bilan bog'liq.
- Nafas oling! Chuqur va sekin. Nafas olish - ikki baravar ko'proq chiqarish.
- Metafora yoki groteskdan foydalaning. G'azabingiz uchun metaforik obraz yarating. Bu obrazni karikaturaga aylantirishingiz mumkin. Siz bu orqali hissiy yukni chiqarasiz va asabiylashish o'rniga tabassum paydo bo'ladi.
- Barcha odamlar siz kabi o'ylaydi, his qiladi va fikrlaydi degan illuziyalarni qo'yib yuboring. Bu bo'sh umidlar. Har kimning o'z fantaziyalari, proyeksiyalari va travmalari bor.
- Jismoniy yuk - salbiylikni chiqarish uchun eng yaxshi yordamchi.