Bugun ijtimoiy fobiyada eng kuchli psixologik himoya mexanizmlaridan biri bo'lgan "Qochish" haqida gaplashamiz. Ushbu "himoya" ijtimoiy fobiyada xohlagan o'zgarishlarga erishishda asosiy dushman hisoblanadi va u juda hiyla-nayrangli, chunki u bizga g'amxo'rlik qilayotgandek tuyuladi, lekin aslida bizni ijtimoiy muhitdan tobora uzoqlashtiradi.
Qochishning misollari:
Ijtimoiy tadbirlar:
Odam kechalar, do'stlar bilan uchrashuvlar, tug'ilgan kunlar, sport markazlariga borish, turli to'garaklarda ishtirok etish va boshqa ijtimoiy yig'inlardan qochadi.
U o'zining qanday ko'rinishini, qanday gapirishini yoki sukut saqlashini o'ylaydi. Toast aytish yoki qandaydir faoliyatlarda qatnashish kerak bo'lishi mumkinligini o'ylab, o'zini oldindan siqib qo'yadi va oxir-oqibat u tadbirga bormaslikka qaror qiladi.
Ishdagi muloqot:
Odam jamoaviy loyihalar, yig'ilishlar va muhokamalarda qatnashishdan bosh tortadi, hamkasblar va rahbariyat bilan muloqotdan qochadi, korporativ va treninglarga bormaydi, netvorkingda ishtirok etmaydi va foydali aloqalarni o'rnatmaydi.
Notanish odamlar bilan muloqot:
Odam yangi tanishuvlar va suhbatlardan, uchrashuvlar va kechalarga takliflardan qochadi. Shuningdek, bu qochish kasbiy yordamdan ham qochishga olib kelishi mumkin, bu esa holatni yaxshilashi mumkin edi. Bu individual psixolog bilan ishlashni ham, guruh terapiyasini ham o'z ichiga oladi.
Kasbiy yordamdan qochish sabablar:
Psixolog va guruh yordamida qochishni yengish strategiyalari:
Ijtimoiy fobiyali odamlar qochishni qanday amalga oshiradilar?
Ijtimoiy xavotir (ijtimoiy fobiya) bilan yashaydigan odamlar qochishni xavotirli vaziyatlardan himoya qilishning asosiy mexanizmi sifatida foydalanadilar. Ular ijtimoiy kontekstlarda kamroq ishtirok etishga intiladilar, chunki ular hukm qilinishdan, masxara qilinishdan yoki tushunilmaslikdan qo'rqishadi.Qochishning misollari:
Ijtimoiy tadbirlar:
Odam kechalar, do'stlar bilan uchrashuvlar, tug'ilgan kunlar, sport markazlariga borish, turli to'garaklarda ishtirok etish va boshqa ijtimoiy yig'inlardan qochadi.
U o'zining qanday ko'rinishini, qanday gapirishini yoki sukut saqlashini o'ylaydi. Toast aytish yoki qandaydir faoliyatlarda qatnashish kerak bo'lishi mumkinligini o'ylab, o'zini oldindan siqib qo'yadi va oxir-oqibat u tadbirga bormaslikka qaror qiladi.
Ishdagi muloqot:
Odam jamoaviy loyihalar, yig'ilishlar va muhokamalarda qatnashishdan bosh tortadi, hamkasblar va rahbariyat bilan muloqotdan qochadi, korporativ va treninglarga bormaydi, netvorkingda ishtirok etmaydi va foydali aloqalarni o'rnatmaydi.
Notanish odamlar bilan muloqot:
Odam yangi tanishuvlar va suhbatlardan, uchrashuvlar va kechalarga takliflardan qochadi. Shuningdek, bu qochish kasbiy yordamdan ham qochishga olib kelishi mumkin, bu esa holatni yaxshilashi mumkin edi. Bu individual psixolog bilan ishlashni ham, guruh terapiyasini ham o'z ichiga oladi.
Kasbiy yordamdan qochish sabablar:
- Hatto terapevtik muhitda ham hukm qilinish yoki noto'g'ri tushunilish qo'rquvi.
- Terapiyada muvaffaqiyatli qatnashishga o'ziga ishonchsizlik.
- Terapiyaning samaradorligiga yoki terapevtning kompetensiyasiga shubha.
- Seanslarni o'tkazib yuborish: Individual yoki guruh terapiya seanslarini o'tkazib yuborish uchun muntazam ravishda sabablarni topish, masalan, bandlik yoki yomon ahvolga tayanish.
- Ishtirokni minimallashtirish: Seanslarga qatnashish, lekin muhokamalar va mashqlarda faol ishtirok etmaslik, asosiy muammolarni muhokama qilishdan qochish va yuzaki suhbatlashish.
- Guruhda ishtirok etishdan bosh tortish: Psixologning tavsiyalariga qaramay, guruh terapiyasiga kirish takliflarini rad etish yoki ishtirok natijalarini qadrsizlantirib, guruhdan erta chiqib ketish.
- Ishonchsizlik: Psixologning usullari va yondashuvlariga shubha bildirishi, bu esa ishonchsizlik va keyingi ishlarni rad etishga olib keladi yoki mutaxassislarni "tanlash" yoki ijtimoiy fobiyaga qarshi kurashdan umuman voz kechish.
Terapiyada qochishni yengish usullari
Ijtimoiy fobiya bilan muvaffaqiyatli kurashish uchun qochish mexanizmlarini yengish muhimdir. Bunda "mushkul mushkul bilan yengiladi" qoidasi amal qiladi: qochishdan qochish kerak.Psixolog va guruh yordamida qochishni yengish strategiyalari:
- Psixolog bilan terapiya bilan bog'liq barcha qo'rquv va shubhalarni ochiq muhokama qilish.
- Terapiyadan kutgan maqsadlar va natijalarni birgalikda aniqlash, bu ishtirok etish motivatsiyasini oshirishi mumkin.
- Seanslar yoki guruh mashg'ulotlari oldidan xavotirni kamaytirish usullarini qo'llash (masalan, chuqur nafas olish, meditatsiya).
- Vaziyatni baholash va unga javob berishning odatiy sxemalarini o'zgartirish uchun fikrlash va his-tuyg'ular bilan ishlash.
- Qochishni yengish uchun yaqinlar yoki do'stlar yordamidan foydalanish va ularning ma'naviy qo'llab-quvvatlashini olish.