Psixologik ma'lumotlar
Hammamiz bilamizki, ruhiyatimizda himoya mexanizmlari mavjud - og'ir holatlarda shakllanadigan va bizning "ego"mizni o'zgartirishga qodir bo'lmagan rigit, ya'ni qotib qolgan holatga olib keladigan tuzilmalar.Himoya mexanizmi travma sodir bo'lganida paydo bo'ladi va ruhiyatda ikkiga ajralish yuz beradi:
- Travma olgan qism - odatda o'zimizni himoya qilishga qodir emas deb hisoblagan, lekin ko'p energiyamizni o'z ichiga olgan qism;
- Moslashuvchan qism - ya'ni omon qoladigan, hayotini davom ettiradigan va dunyoga moslashadigan qism.
Tushuntirish
Emotsional jihatdan og'ir voqeadan so'ng, biz odatda jismoniy jihatdan o'lmaymiz, lekin chuqur qismimiz bilan aloqani yo'qotganday bo'lamiz. Biz ishga boramiz, odamlar bilan muloqot qilamiz va uy yumushlari bilan shug'ullanamiz. Bu esa moslashuvchan qism - moslashuvchanlik mexanizmi yordamida amalga oshadi, u shunday deydi: "Hech bo'lmasa shunday." Chunki "hech bo'lmasa shunday" o'limdan yaxshiroq. O'zini saqlash instinkti bizga bu borada yordam beradi.Travmaning ta'siri
Ammo, travmamiz hech qayerga ketmaydi. U ongimizning chetida qoladi va bizning hayotimizni boshqaradigan maxsus fon yaratadi.Misollar
Masalan, ishonchsizlik travmasi odamni atrofdagilarga shubha bilan qarashga majbur qiladi va yordam so'rashdan qo'rqadi, har bir imkoniyatda: "Men bilardim, hech kimga ishonib bo'lmaydi", deb takrorlaydi.Chiqish yo'li yo'q va tanlov etishmasligi travmasi esa shunday deydi: "Sen vaziyatlarni eplay olmaysan, nima qilsang ham - hammasi foydasiz, sen ojiz va omadsizsan."
Ikki tuzilma
Bizda ikkita tuzilma bor:- Travma olgan qism, bu qism kuchli og'riq va qo'rquvni his qiladi.
- Moslashuvchan qism, bu qism omon qolishga shartli yordam beradi, ichida travmani saqlab qoladi.
Himoya mexanizmining ta'siri
Odamga moslashuvchan tuzilmani qo'llab-quvvatlash kerak bo'ladi, uni yordamchisi deb hisoblab, himoya mexanizmlarini yaratadi, shunda uni saqlab qoladi va travma olgan qism bilan aloqadan himoyalaydi. Vaqt o'tishi bilan moslashuvchan tuzilma yetakchi bo'ladi, kuchayadi va odamga o'z qoidalarini o'rnatadi. Va ko'p resurslar uni qo'llab-quvvatlash uchun sarflanadi.Himoya mexanizmi ham kuchayadi, travma olgan qismga yetib borish qiyinlashadi. Va rivojlanish to'xtaydi. Bu jihatga alohida e'tibor berishingizni so'rayman! Travma bilan ishlamasdan, bizning bir qismimiz, ko'pincha katta qismimiz rivojlanishni va kerakli tajribani olishni to'xtatadi. Ichki kuchimizning bir qismi biz uchun mavjud bo'lmaydi: bu qism uchun vaqt to'xtaydi, hayot esa pauzaga qo'yilgan.
Oqibatlar qanday bo'lishi mumkin?
- Men kim ekanligimni va nima bilan shug'ullanishim kerakligini tushuna olmayman
- Qobiliyatlarim va iste'dodlarim qandayligini bilmayman
- O'zimni qanday amalga oshirishni yaxshiroq tushunmayman
- Men odatda zarar keltiradigan odamlarni tanlayman
- Men uyg'un munosabatlar o'rnata olmayman
- Sog'lig'im yaxshi emas, lekin men hech narsa qilmayman
Xulosa
Yana odam joyida qolib ketishi yoki salbiy emotsiyalarda tiqilib qolishi mumkin.Shuning uchun baxtli va muvozanatli hayot uchun bizga barcha qismlarimiz kerak, chunki faqat suv va kartoshka bilan mazali sho'rva tayyorlash mumkin emas. Himoya mexanizmlarini anglash juda muhim, ularning qanday ko'rinishda ekanligini, qachon yoqilishini va asosan nima va kimdan himoya qilayotganini bilish kerak. Ularning orqasidan bormaslik, balki travma olgan qismga travmadan chiqib, erkinlikka erishishda yordam berish kerak.
