Tashvish bilan qanday kurashish kerak?

Odamlar tashvishga tushganida, ularning birinchi reaktsiyasi ko'pincha unga qarshi kurashishdir. Bu tushunarli, chunki ortiqcha tashvish juda yoqimsiz bo'lishi va hatto chidab bo'lmasdek tuyulishi mumkin. Ko'proq kuch sarflab, tashvishni yo'qotish lozimdek tuyuladi. Ammo amalda bunday emas: faol kurash faqat tashvishni kuchaytiradi.Tashvishga qarshi kurashishning odatdagi usullari holatni yomonlashtirishi mumkinligining bir nechta sabablari bor. Haqiqatan ham o'z holatingizni o'zgartirish uchun avvalo tashvishni kuchaytirmaslikni o'rganishingiz kerak.

Tashvishga qarshi kurash – bu o'zingizga qarshi kurash!​

Tashvish hujumlariga duchor bo'lgan odam ichida ikkita istak o'rtasida kurash boradi. Birinchi istak – qochish va yashirinib olish, ikkinchisi – "normal" bo'lish. Ikkala istak ham asosli va tushunarli. Bir tomondan, qo'rquv potentsial xavf haqida signal beradi, boshqa tomondan, normal holatda bo'lish istagi ijtimoiy moslashuv bilan bog'liq. O'zingizni qo'rqmaslikka majbur qilish ichki taranglik va tashvishni kuchaytiradi.
Ikki uchini tortib turgan rezina tasmani ushlab ko'ring. Qanchalik ko'p tortsangiz, taranglik shunchalik kuchayadi va tasmani ushlab turish qiyinlashadi. Xuddi shunday tashvish bilan ham: undan qutulishga qancha ko'p urinayotgan bo'lsangiz, u shunchalik kuchayadi. Qarshilikni kamaytirganingizda, tashvish ham kamayadi.

Tashvishga qarshi kurash stressni kuchaytiradi​

Tashvish qo'rquvdan farq qiladi, chunki u ichki xavotirlardan kelib chiqadi, ko'pincha real asoslarisiz. Tashvishga real qo'rquvdek munosabat bildirganimizda, uni faqat kuchaytiramiz. Masalan, metroda kuchli tashvish shipning qulashidan iratsional qo'rquv bilan bog'liq bo'lishi mumkin, garchi real xavf yo'q.

Tashvish bilan qanday yo'l tutmaslik kerak:​

Tashvish paydo bo'ladigan joylardan qochish: Ma'lum joyda tashvish paydo bo'lishi faqat tasodifdir. Muammo joyda emas, balki qabul qilishda. Masalan, bir marta supermarketda tashvish paydo bo'lgani uchun uni chetlab o'tish, faqat tashvishingizni kuchaytiradi va erkinligingizni cheklaydi.
Qo'rquvingizga ishonish: Tashvishli fikrlar ko'pincha iratsionaldir. Ularga qarshi argumentlar topish muhim. Masalan, lift qotib qolishidan qo'rqsangiz, necha marta liftga minishingizda hech qanday muammo bo'lmaganini eslang.
Tashvish hujumidan qo'rqish: Tashvishdan qo'rquvning o'zi tashvishdan kuchliroq bo'lishi mumkin. Uni qo'rqmaslikni o'rganing. Masalan, "Men buni uddalay olmayman" deb o'ylash o'rniga, "Men avval ham uddalagandim, yana uddalay olaman" deb o'zingizga ayting.
Tashvishga qarshi maxsus harakatlar bilan kurashishga urinmaslik: Rituallar va maxsus harakatlar faqat tashvishni mustahkamlaydi. Tashvish hujumi paytida hech narsa qilmaslikka harakat qiling va u o'zi o‘tib ketishini sezasiz. Masalan, tashvish paytida darhol kimdirga qo'ng'iroq qilish odatingiz bo'lsa, shunchaki tinchlanib, o'zingizning his-tuyg'ularingizni kuzatib turing.
Barcha mumkin bo'lgan xavflarni o'ylash: Xavflarni doimiy o'ylash faqat tashvishni kuchaytiradi. Ularning ko'pchiligi hech qachon amalga oshmaydi. Masalan, ishdagi muammolar haqida qayg'urish o'rniga, hozirgi vazifalarga e'tibor qarating.
Dori-darmonlarni keraksiz ichish: Tinchlantiruvchi vositalarni suiiste'mol qilish nazorat illyuziyasini yaratishi mumkin, ammo muammoni hal qilmaydi. Yaxshisi, tashvishning haqiqiy sabablarini tushunish uchun mutaxassis bilan maslahat qiling.

Xulosa​

Patologik tashvishni yengish vaqti va sabrni talab qiladigan jarayondir. Tashvishga qarshi kuch bilan kurashish uni faqat yomonlashtiradi. Buning o'rniga, o'z his-tuyg'ularingizni qabul qilish va ular bilan kurashishning konstruktiv usullarini topishga e'tibor qarating.