Жуфтликдаги муаммоларни психотерапия қилиш: блокировка ва ҳимоя шакллари

Жуфтликдаги сексуал муаммо жуфтликни бахтли қилмайди. Сексуал муаммоларни ҳал қилишда одатий ечим бу - «юракдан суҳбат қилиш»га уриниш. Интим суҳбатни ҳусниҳолли олиб бориш санъати муваффақиятнинг муҳим қисми. Бироқ, психотерапевтик амалиётлар кўрсатишича, деярли ҳар доим бундай суҳбатлар омадсизликка учрайди. Бунинг асосий сабаблари «қуйидаги тўрт жуфтлик апокалипсис саворалари: танқид, камситиш, блокировка ва ҳимоя» (J. Gottman).

Танқид ва камситиш​

Одатда, бундай жиддий ва нозик «юракдан суҳбат»нинг ташаббускори «интим суҳбатнинг олтин қоидалари»ни бузади: суҳбат учун вақтни тўғри танламайди, жойни тўғри танламайди, жуфтининг психологик тайёрлигини ҳисобга олмайди ва суҳбатдан натижани режалаштирмайди. Шу сабабли, бундай «юракдан суҳбат» тезда жуфтлик муаммоларидан шахсий айбловларга ўтиб кетади ва жуфтнинг шахсий хатоларини танқид қилишга айланиб кетади. Бу эса жуфтдан ҳимоя ёки блокировка реакциясини келтириб чиқаради.

Блокировка шакллари​

1. Ёпилиш – бу ҳаддан ташқари блокировка шакли бўлиб, хафа бўлган жуфтлик аъзоси бошқа жуфт аъзоси борлигини инкор қилади. Масалан, жуфтингизнинг саволларига жавоб бермаслик, уларнинг борлигини сезмаслик. Бу жуфтингизнинг шахсини инкор қилиш каби туюлиши мумкин.
2. Ёпилиш ва ўзига тортилиш – хафа бўлган жуфтлик аъзоси ўзини орқага тортиб, ҳис-туйғуларини ўзида сақлайди ва сукунатга чўмади.

Ҳимоя шакллари​

1. Масъулиятни инкор қилиш – жуфтлик аъзоси муаммодан ўз масъулиятини рад этади ва жуфтингизни айблайди.
2. Ўзаро айбловлар – бир жуфт муаммони кўтарганда, бошқа жуфт унинг айбловларига жавобан ўз айбловларини баён қилади ва дастлабки муаммони эътиборсиз қолдиради.
3. Айни фикрларни такрорлаш – жуфтлик бир хил фикрларни қайта-қайта такрорлаб, ҳеч қандай илдам ҳаракатсиз қолади. Масалан, «ҳа, лекин...» каби жавоблар бериб, асл муаммони инкор қилади.

Икки жуфт ҳам турли ҳимоя ва блокировка стратегияларини қўллаши мумкин. Масалан, хотин ҳимояга мурожаат қилиб, жуфтига айбловларни тиқиштиради, эр эса ўзига тортилади ва ёпилади.

Жуфтликлар ўртасидаги ўзаро муносабатларни яхшилаш учун турли оилавий психотерапия усуллари қўлланилади. Бу ҳақдаги қўшимча маълумотлар кейинги мақолаларда келтирилади.