Qutqaruvchi va bolalik travmalari: Bular qanday bog'liq?

Biz ko'pincha o'zimiz ham sezmay qutqaruvchilarga aylanamiz.Ba'zan biz o'zimizdan yordam so'ralmaganda ham yordam berishga harakat qilamiz. Bu esa atrofimizga shunday odamlarni tortadi, va biz o'zimizni muhim va kerakli his qilamiz. Aslida esa bunday holatning ortida bolalikdagi travmalar yotadi. Keling, bu qanday sodir bo'lishini ko'rib chiqaylik.

Bolalik travmalari va ularning ta'siri​

Bolalik davrida shaxsiyat va o'zini o'zi baholash shakllanadi. Agar bolalikda bola doimiy tanqid, yuqori talablar yoki o'z muvaffaqiyatlari va his-tuyg'ularining e'tiborsizligi bilan duch kelsa, bu unda past o'zini o'zi baholash va o'zini ahamiyatsiz his qilish tuyg'usini hosil qiladi. Ota-onalar, o'zlari bilmagan holda, bolaning harakatlari hech qachon yetarli emasligini uqtirishadi, bu esa bolada ichki nizolar va ishonchsizliklarni keltirib chiqaradi.

Agar bola etarli darajada e'tibor, sevgi va qo'llab-quvvatlash olmasa, u bu kamchilikni to'ldirish uchun yo'llar izlay boshlaydi. Misol uchun, boshqa odamlarga foydali va kerakli bo'lishga intiladi, shunda ularning e'tirofini va sevgisini qozonishga harakat qiladi.

Bolalar ko'pincha ota-onalarning xatti-harakatlarini o'zlashtiradi va ularni kattalar hayotida takrorlaydi. Agar ota-onalar o'zlarini qurbon qilish yoki "qutqaruvchi" bo'lishni namoyish etgan bo'lsa, bola buni norma deb hisoblab, bu xatti-harakatni o'z munosabatlarida takrorlashi mumkin.

Qutqaruvchi sindromi​

Bunday odamlarda Qutqaruvchi sindromi rivojlanadi. Bu nima?O'zini o'zi bilmagan holda kerakli bo'lishga ehtiyoj: Bolalikdagi travmalarni boshdan kechirgan odamlar ko'pincha atrofdagilarga foydali va ahamiyatli bo'lish ehtiyojini his qiladi. Bu ularning ichki bo'shlig'i va past o'zini o'zi baholashni to'ldirishga imkon beradi.Bunday odamlar o'zlarini yordam va qo'llab-quvvatlashga muhtoj bo'lganlarni o'ziga tortadi. Boshqacha aytganda, ular "qurbonlar"ni o'z hayotlariga jalb qiladi. Bu o'zlarining ojizligi va ahamiyatsizligini qoplash istagi bilan bog'liq bo'lishi mumkin, qutqaruvchi va himoyachi bo'lib his qilish.

Mustaqil munosabatlar​

Bunday munosabatlarda "qutqaruvchi" va "qurbon" bir-biriga o'z identifikatsiyasini saqlab qolish uchun muhtoj bo'ladi. Qutqaruvchi o'zining ahamiyatini his qiladi, qurbon esa e'tibor va qo'llab-quvvatlashni oladi. Bunday munosabatlar ko'pincha hissiy notinchlik va zo'riqish bilan xarakterlanadi. Qutqaruvchi charchoq va toliqishni his qilishi mumkin, qurbon esa har doim minnatdor va bog'liq bo'lmasligi mumkin.

Muammolarni yengib o'tish​

Biroq, bu muammolarni yengib o'tish mumkin, va mana qanday:

1. O'zini anglash va qabul qilish:
   • O'zini tahlil qilish va ustida ishlash: O'z travmalarini va ularning oqibatlarini anglash. Psixoterapevt bilan ishlash yordam berishi mumkin.
   • O'z his-tuyg'ulari va ehtiyojlarini qabul qilishni o'rganish.
2. Sog'lom munosabatlarni qurish:
   • Chegaralarni belgilash: Sog'lom chegaralarni belgilashni o'rganish.
   • O'z-o'zini hurmat qilish va ishonchni rivojlantirish.
3. Shaxsiy rivojlanish va o'sish:
   • Qiziqish va sevimli mashg'ulotlar: Qiziqish va zavq keltiradigan faoliyatlarni topish.
   • Ijtimoiy ko'nikmalarni rivojlantirish.

Bu masalalarni tushunish sizga o'z motivlaringizni yaxshiroq tushunishga yordam beradi va destruktiv xatti-harakatlarni o'zgartirish ustida ishlashni boshlashga imkon beradi. Agar mustaqil ravishda bunday holatlar bilan kurashish qiyin bo'lsa, psixologga murojaat qilish tavsiya etiladi. Bu jarayon orqali bolalikdagi travmalarni bartaraf etish va o'z hayotingizni o'zgartirish mumkin. Bu jarayon natijasida mijozlarning ko'zlarida baxt va yengillikni ko'rish psixoterapevt uchun katta mukofot bo'ladi.

O'zbekistonning professional repetitorlari

O'zbekistonning barcha shaharlarida istalgan fan bo'yicha eng yaxshi saralangan o'qituvchilar va repetitorlar.