Hammaga yoqishni xohlash va bunga harakat qilish ko'plab odamlarning baxtli hayot kechirishiga xalaqit beradi. Kim hamma odamga yoqishni xohlamaydi? Agar bunday imkoniyat bo'lsa edi! Afsuski, bunday imkoniyat yo'q, chunki biz turli sabablarga ko'ra odamga yoqishimiz yoki yoqmasligimiz mumkin. Ba'zida bu o'z-o'zidan sodir bo'ladi, ba'zida esa kimningdir e'tiborini jalb qilishga muvaffaq bo'lamiz, ba'zida esa qancha urinmaylik - hech narsa chiqmaydi.
Bugungi kunda bizning bevosita jismoniy omon qolishimiz boshqa odamlarning bizni qanchalik sevishlariga bog'liq emas, lekin ijtimoiy hayotda ha. Agar siz odamlar bilan yaxshi munosabatda bo'lsangiz, turli xil boyliklarga erishish osonroq bo'ladi, masalan, pul, shuhrat, kerakli aloqalar va hokazo.
Ba'zi oilalarda barchaga yoqimli bo'lish istagi kuchliroq qo'llab-quvvatlanishi mumkin. Ota-onalar bolalarni yaxshi xulq-atvor uchun mukofotlashlari va yomon xulq-atvor uchun tanqid qilishlari mumkin, bu esa boshqalarning umidlariga javob berish uchun kuchli motivatsiya yaratadi. Voyaga yetganimizda, biz jamiyatning shunga o'xshash umidlari bilan duch kelamiz: muvaffaqiyatli, mehribon, boshqalarga yordam beradigan bo'lishimiz kerak.
Ko'pgina dinlarda altruizm va o'zini qurbon qilish rag'batlantiriladi. Masalan, nasroniylikda yaqinlaringni sevish targ'ib qilinadi, buddizmda esa barcha jonli mavjudotlarga nisbatan rahm-shafqat ko'rsatish tavsiya etiladi. Bu esa to'g'ridan-to'g'ri barchaga yaxshi ko'rinmoqchi bo'lishning ichki istagiga ta'sir qilishi mumkin.
Barchaga yoqishni xohlashning muammolari
Ko'p odamlar o'z hayotlaridagi hamma-hammaga yoqishni qattiq harakat qiladilar, bu esa bir qator psixologik muammolar va qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi:- Noqulay yoki xohlamagan narsani qilishga rozi bo'lolmaslik.
- O'z fikrini ochiq aytishdan qo'rqish.
- Boshqalarning fikr va mulohazalariga bog'liqlik.
- O'zini haqiqiy ko'rsatishdan qo'rqish.
- Boshqa odamni xafa qilishdan qo'rqish.
- Shaxsiy chegaralarni himoya qila olmaslik, ularni doimiy ravishda buzilishiga yo'l qo'yish.
- O'z xohishlarini anglashda qiynalish.
- Tanqidga juda sezgirlik.
- Boshqalarni qoniqtirishga harakat qilish, lekin o'z ehtiyojlarini unutish.
- Boshqalar sizni siz uchun emas, balki ularga qilgan yaxshiliklaringiz uchun sevishadi deb o'ylash.
- O'zingizni qurbon qilish, lekin bunga javoban minnatdorchilik olmaslik.
Nega barchaga yaxshi ko'rinmoqchimiz?
Evolyutsion sabablari
Boshqalarga yoqimli bo'lishga intilish evolyutsion asosga ega, chunki dastlabki insoniyat jamiyatlarida omon qolish ko'pincha jamoada ishlash qobiliyati va boshqa a'zolar bilan yaxshi munosabatlarni saqlab qolishga bog'liq edi. Atrofdagilar bilan til topisha olganlar omon qolish va ko'payish imkoniyatiga ega bo'lgan.Bugungi kunda bizning bevosita jismoniy omon qolishimiz boshqa odamlarning bizni qanchalik sevishlariga bog'liq emas, lekin ijtimoiy hayotda ha. Agar siz odamlar bilan yaxshi munosabatda bo'lsangiz, turli xil boyliklarga erishish osonroq bo'ladi, masalan, pul, shuhrat, kerakli aloqalar va hokazo.
Ijtimoiy sabablari
Bolaligimizdan ota-onalar, o'qituvchilar va tengdoshlar bilan muloqot qilish orqali axloq va xulq-atvor qoidalarini o'rganamiz. Bizni odobli, mehribon va itoatkor bo'lishga o'rgatishadi, shunda jamiyatga moslashish va jazolardan qochish oson bo'ladi.Ba'zi oilalarda barchaga yoqimli bo'lish istagi kuchliroq qo'llab-quvvatlanishi mumkin. Ota-onalar bolalarni yaxshi xulq-atvor uchun mukofotlashlari va yomon xulq-atvor uchun tanqid qilishlari mumkin, bu esa boshqalarning umidlariga javob berish uchun kuchli motivatsiya yaratadi. Voyaga yetganimizda, biz jamiyatning shunga o'xshash umidlari bilan duch kelamiz: muvaffaqiyatli, mehribon, boshqalarga yordam beradigan bo'lishimiz kerak.
Madaniy sabablari
Madaniy kod kitoblar, filmlar orqali shakllanadi. Ularda ko'pincha o'z manfaatlarini boshqalar uchun qurbon qiladigan qahramonlar tasvirlanadi, bu esa barchaga yoqimli bo'lish g'oyasini rivojlantiradi va qo'llab-quvvatlaydi.Ko'pgina dinlarda altruizm va o'zini qurbon qilish rag'batlantiriladi. Masalan, nasroniylikda yaqinlaringni sevish targ'ib qilinadi, buddizmda esa barcha jonli mavjudotlarga nisbatan rahm-shafqat ko'rsatish tavsiya etiladi. Bu esa to'g'ridan-to'g'ri barchaga yaxshi ko'rinmoqchi bo'lishning ichki istagiga ta'sir qilishi mumkin.